My Blog

Ontdek wat normale waarden zijn voor vrouwen (meestal rond 120/80), hoe je bloeddruk in de zwangerschap verschuift en wanneer 140/90 reden is om je verloskundige of arts te bellen. Je leert hoe je thuis betrouwbaar meet en welke simpele keuzes – minder zout, meer bewegen, beter slapen – je waarden helpen verlagen. Helder, geruststellend en direct toepasbaar.

Wat is een normale bloeddruk voor een vrouw

Een normale bloeddruk beschrijft de kracht waarmee je bloed tegen de vaatwanden drukt. Die wordt weergegeven als bovendruk (systolisch, bijvoorbeeld 120) over onderdruk (diastolisch, bijvoorbeeld 80), gemeten in mmHg. Voor de meeste gezonde, niet-zwangere vrouwen is een goede bloeddruk rond 120/80. Waarden tussen ongeveer 110/70 en 129/84 gelden vaak als normaal, 130-139 bovendruk of 85-89 onderdruk is hoog-normaal, en vanaf 140/90 spreek je meestal van hoge bloeddruk. Thuismetingen vallen vaak iets lager uit: boven 135/85 thuis duidt vaak op te hoog. Tijdens de zwangerschap hoort je bloeddruk in het algemeen tussen grofweg 110/60 en 130/80 te liggen; 140/90 of hoger in de zwangerschap vraagt om contact met je verloskundige of arts.

Zowel bovendruk als onderdruk zijn belangrijk: een hoge onderdruk kan extra risico geven op hart- en vaatproblemen. Je persoonlijke “normaal” hangt ook af van leeftijd, erfelijkheid, je cyclus, anticonceptie, menopauze, gewicht, zoutinname, stress, slaap, medicatie en hoe actief je bent. Meet je bloeddruk daarom bij voorkeur in rust, zittend, na enkele minuten ontspannen, en kijk naar het gemiddelde van meerdere metingen op verschillende dagen. Zie je herhaaldelijk waarden buiten het normale bereik, of heb je klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, kortademigheid of wazig zien, dan is het verstandig om dit met je huisarts of verloskundige te bespreken.

Bovendruk en onderdruk: wat betekenen ze en wat is belangrijker

Bovendruk (systolisch) is de druk in je vaten wanneer je hart samentrekt; onderdruk (diastolisch) is de druk wanneer je hart ontspant. Samen vertellen ze hoe hard je hart moet werken en hoe soepel je vaten zijn. Als richtpunt geldt vaak rond 120/80 mmHg als gezond. Wat weegt zwaarder? Beide zijn belangrijk. Bij jongere vrouwen geeft een onderdruk van 90 mmHg of hoger extra risico’s, terwijl bij het ouder worden vooral de bovendruk zwaarder meetelt omdat vaten stijver worden.

Het verschil tussen beide (polsdruk) zegt ook iets over vaatstijfheid: een groot verschil kan wijzen op extra belasting. Thuis geldt vaak dat 135/85 of hoger te hoog is. Tijdens een zwangerschap let je op stijging van beide, waarbij een onderdruk van 90 of hoger altijd serieus is. Kijk vooral naar patronen over meerdere metingen.

Richtwaarden en voorbeelden (niet-zwanger)

Voor niet-zwangere vrouwen gelden duidelijke richtlijnen. Optimaal is rond 120/80 mmHg of lager; 120-129 en/of 80-84 is normaal; 130-139 en/of 85-89 heet hoog-normaal; vanaf 140/90 spreek je van hoge bloeddruk. Thuis liggen de grenswaarden iets lager: gemiddeld 135/85 of hoger wijst vaak op hypertensie. Voorbeelden helpen: 115/75 is optimaal, 128/82 is normaal, 134/88 valt hoog-normaal, 142/92 is te hoog.

Let ook op patronen: één hoge meting na stress of koffie zegt minder dan meerdere metingen op rustige momenten. Meet bij voorkeur zittend, na 5 minuten rust, arm op harthoogte, en neem twee tot drie metingen per keer. Zie je thuis gemiddeld boven 135/85 of spreekkamermetingen boven 140/90, dan is het slim om dit met je huisarts te bespreken.

Factoren die je bloeddruk beïnvloeden

Je bloeddruk schommelt de hele dag en wordt door veel factoren gestuurd. Leeftijd en erfelijkheid spelen mee, net als hormonen: tijdens je cyclus, bij gebruik van hormonale anticonceptie en rond de overgang kan je bloeddruk veranderen. Zoutinname, alcohol, cafeïne, roken, stress en slechte slaap duwen je waarden vaak omhoog, terwijl voldoende bewegen, een gezond gewicht en goede hydratatie juist helpen ze laag te houden.

Medicatie zoals pijnstillers (NSAID’s), decongestiva tegen verkoudheid en sommige antidepressiva kunnen je bloeddruk verhogen; ook aandoeningen zoals nierproblemen, schildklierstoornissen en slaapapneu hebben invloed. Pijn, koorts en uitdroging geven tijdelijke pieken. Meet daarom steeds in vergelijkbare omstandigheden en kijk naar trends over meerdere dagen om te bepalen wat jouw echte, stabiele bloeddruk is.

[TIP] Tip: Streef naar onder 120/80; meet zittend, arm op harthoogte.

Bloeddruk tijdens de zwangerschap

Tijdens je zwangerschap verandert je bloeddruk op een voorspelbare manier. In het eerste en tweede trimester daalt je bloeddruk vaak wat door vaatverwijding; waarden rond 100-120 voor de bovendruk en 60-80 voor de onderdruk zijn dan gebruikelijk. Richting het derde trimester kruipt je bloeddruk weer terug naar je uitgangswaarde. Over het algemeen geldt: 140/90 mmHg of hoger is te hoog in de zwangerschap en vraagt om contact met je verloskundige of arts, zeker als je klachten hebt zoals aanhoudende hoofdpijn, sterretjes zien, pijn boven in de buik, misselijkheid, plots vocht vasthouden of kortademigheid.

Dat kan wijzen op zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie, waarbij ook je organen en de doorbloeding van de placenta betrokken kunnen zijn. Lage bloeddruk komt ook vaak voor, met duizeligheid of bijna flauwvallen als gevolg; voldoende drinken, rustig opstaan en even op je linkerzij liggen helpt. Meet bij voorkeur thuis op vaste tijden en noteer trends. Weet ook dat je bloeddruk na de bevalling tijdelijk kan stijgen, meestal op dag 3-6, dus nazorg en controle blijven belangrijk.

Wat is normaal per trimester (bijv. 110/60 tot 130/80)

Onderstaande vergelijking laat zien wat doorgaans als normale bloeddruk per trimester bij een zwangere vrouw wordt gezien, met typische ranges en wanneer je extra alert moet zijn.

Kern: de bloeddruk zakt vaak in het 2e trimester en stijgt in het 3e terug richting pre-zwangerschap; bel bij 140/90, snelle stijging of klachten zoals hoofdpijn en visusstoornissen.

In het eerste trimester blijft je bloeddruk vaak dichtbij je uitgangswaarde of zakt licht, met veelvoorkomende waarden rond 110/70 tot 120/80. In het tweede trimester is de daling het duidelijkst door vaatverwijding: 100-115 voor de bovendruk en 60-75 voor de onderdruk is dan heel gebruikelijk, waardoor 100/60 bij je goed kan passen zonder dat het ongezond is. In het derde trimester kruipt je bloeddruk meestal terug naar je startniveau; bij veel vrouwen zie je waarden tussen 110/60 en 130/80.

Ongeacht het trimester geldt dat 140/90 of hoger te hoog is en actie vraagt, zeker als je klachten hebt. Kijk altijd naar je eigen trend over meerdere dagen, meet in rust en bespreek blijvende afwijkingen met je verloskundige of arts.

Te hoog of te laag: symptomen, risico’s en wanneer je moet bellen

Een te hoge bloeddruk in de zwangerschap merk je vaak aan aanhoudende hoofdpijn, wazig zien of sterretjes, pijn boven in de buik, misselijkheid, plots vocht vasthouden of kortademigheid. Dat kan wijzen op zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie, met risico’s voor jou en je baby zoals orgaanbelasting en minder placenta-doorbloeding. Meet je herhaaldelijk 140/90 mmHg of hoger, dan bel je je verloskundige of arts; bij bovendruk van 160 of onderdruk van 110 of hoger bel je direct.

Een lage bloeddruk geeft juist duizeligheid, zwart voor je ogen en soms bijna flauwvallen; meestal is dat onschuldig en helpt rusten, drinken en op je linkerzij liggen. Bel toch als je blijft wegzakken, niet kunt drinken, bloedverlies hebt of je baby minder voelt bewegen.

Medische aanpak tijdens en na de zwangerschap

Bij een verhoogde bloeddruk tijdens je zwangerschap draait de medische aanpak om bewaken, behandelen en het juiste moment kiezen. Je krijgt vaker controles met bloeddrukmetingen, urineonderzoek op eiwit en soms bloedonderzoek en groei-echo’s om jou en je baby te volgen. Als behandeling kan je zorgverlener veilige bloeddrukverlagers in de zwangerschap inzetten, zoals labetalol, nifedipine of soms methyldopa; dosis en keuze stem je af op je klachten en zwangerschapsduur. Rust, minder zout en thuismeten ondersteunen het plan, maar vervangen geen medische controle.

Bij ernstig hoge waarden kan opname of versnellen van de bevalling nodig zijn. Na de bevalling piekt je bloeddruk vaak rond dag 3-6; je krijgt daarom nazorg, medicatie wordt zo nodig aangepast (ook bij borstvoeding) en je bloeddruk blijft tot 6-12 weken gecontroleerd. Heb je eerder hoge bloeddruk gehad, plan dan tijdig een preconceptioneel gesprek voor een volgende zwangerschap.

[TIP] Tip: Meet zittend na 5 minuten rust; normaal onder 140/90.

Wanneer is je bloeddruk te hoog of te laag (niet-zwanger)

Bij niet-zwangere vrouwen hanteer je simpele richtlijnen. Een gezonde bloeddruk zit grofweg rond 120/80 mmHg. In de spreekkamer spreek je meestal van te hoog vanaf 140/90 mmHg; thuis is de grens gemiddeld 135/85 of hoger. Een onderdruk van 90 of meer (bijvoorbeeld 95) is dus verhoogd, ook als je bovendruk net onder de 140 blijft. Alleen een hoge bovendruk (140) met normale onderdruk telt ook als hoge bloeddruk. Te laag is vaak onder 90/60, maar dat weeg je vooral samen met klachten: duizeligheid, zwart voor je ogen, zwakte of bijna flauwvallen.

Sommige vrouwen hebben van nature lagere waarden zonder problemen. Kijk altijd naar meerdere metingen op verschillende dagen, gemeten in rust en met de manchet op harthoogte. Zie je herhaaldelijk waarden boven de grens, of heb je klachten als drukkende borstpijn, kortademigheid, hevige hoofdpijn of neurologische uitval, neem dan contact op. Meet je eenmalig extreem hoog (rond 180/120) én voel je je slecht, schakel dan direct hulp in.

Waarschuwingswaarden en voorbeelden (zoals onderdruk 95 of 98)

Waarden vertellen veel over je risico. In de spreekkamer geldt vanaf 140/90 mmHg als te hoog; thuis is gemiddeld 135/85 of hoger verdacht. Een onderdruk van 95 of 98 betekent dat je diastolische druk duidelijk verhoogd is, ook als je bovendruk normaal lijkt. Voorbeelden: 128/98 wijst op geïsoleerd hoge onderdruk en vraagt om vervolgstappen; 150/95 is hoge bloeddruk; 115/95 is eveneens ongezond door de hoge onderdruk.

Eenmalig 140/90 na stress of koffie is minder veelzeggend dan meerdere rustige metingen boven de grens. Blijft je onderdruk rond 95-100 of hoger, dan is vervolgcontact verstandig. Meet je extreem hoog, rond 180/120 of hoger, zeker met klachten zoals hevige hoofdpijn, pijn op de borst of kortademigheid, schakel dan direct medische hulp in.

Veelvoorkomende klachten en lange-termijnrisico’s

Hoge bloeddruk geeft vaak geen duidelijke klachten, waardoor je het makkelijk mist. Als je iets merkt, gaat het vaak om vage signalen zoals hoofdpijn, duizeligheid, oorsuizen, hartkloppingen, kortademigheid of vermoeidheid. Bij lage bloeddruk spelen juist zwart voor je ogen, flauwte en koude handen of voeten. Let op dat ook een vooral hoge onderdruk (bijv. 95) je risico verhoogt. Onbehandeld kan hoge bloeddruk op de lange termijn je hart en vaten beschadigen, met meer kans op hartinfarct, beroerte, hartfalen, hartritmestoornissen, nierschade en oogschade; ook cognitieve achteruitgang komt vaker voor.

Na de overgang stijgt je risico extra. Vallen is het belangrijkste risico bij lage bloeddruk. Daarom is regelmatig meten en vroeg ingrijpen slim, ook als je je prima voelt.

[TIP] Tip: Meet zittend na 5 minuten rust; normaal is onder 120/80 mmHg.

Meten en verbeteren

Goed meten is de basis. Gebruik een gevalideerde bovenarmmeter met de juiste manchetmaat, ga vijf minuten rustig zitten, rug en voeten gesteund, arm op harthoogte, niet praten en meet bij voorkeur ‘s ochtends en ‘s avonds. Doe telkens twee metingen met een minuut ertussen en kijk naar het gemiddelde over meerdere dagen; één uitschieter na koffie, stress of sporten zegt weinig. Houd je metingen bij, zodat je trends ziet en eventuele “wittejassen”-effecten herkent; polsmeters gebruik je alleen als een bovenarmmeter niet lukt. Richt je voor verbetering op wat echt werkt: minder zout (kies vers en ongezouten), meer groente, fruit en peulvruchten, voldoende kalium, een mediterraan eetpatroon, 150 minuten per week matig intensief bewegen plus twee keer krachttraining, matig met alcohol, stoppen met roken, minder cafeïne als je gevoelig bent, goed hydrateren en 7-9 uur slaap met stressmanagement.

Een paar kilo gewichtsverlies kan je bloeddruk al 5-10 mmHg laten dalen. Check ook medicijnen die je bloeddruk kunnen verhogen, zoals NSAID’s of sommige neusdruppels, en bespreek alternatieven. Niet-zwanger mik je thuis op onder 135/85; tijdens de zwangerschap volg je het persoonlijke plan met je verloskundige. Met consistent meten en gerichte keuzes breng je je waarden vaak merkbaar omlaag en verlaag je je risico op hart- en vaatziekten.

Thuis je bloeddruk meten: stappen en interpretatie

Thuis meten geeft het meest realistische beeld van je bloeddruk. Zo pak je het aan en lees je de uitslag als (niet-zwangere) vrouw.

• Voorbereiding en houding: gebruik een gevalideerde bovenarmmeter met de juiste manchetmaat; vermijd 30 minuten vooraf koffie, roken en inspanning; ga 5 minuten rustig zitten met voeten plat, rug gesteund en de arm op harthoogte; praat niet tijdens het meten.
• Meetmomenten en noteren: meet bij voorkeur ‘s ochtends vóór ontbijt/medicatie en ‘s avonds; neem telkens 2 metingen met 1 minuut ertussen en noteer het gemiddelde; herhaal dit 3-7 dagen en reken daarna met het (dag)gemiddelde over alle metingen.
• Uitslag interpreteren: rond 120/80 mmHg is ideaal; onder 135/85 mmHg is meestal prima; een gemiddelde van 135/85 wijst op hoge bloeddruk en vraagt om overleg met je huisarts; een eenmalige uitschieter herhaal je later in rust; meet je rond 180/120 of voel je je acuut slecht (bijv. hevige hoofdpijn, pijn op de borst, kortademigheid, neurologische uitval), schakel direct hulp in.

Twijfel je over je waarden of slik je bloeddrukmedicatie, deel je (dag)gemiddelden met je huisarts. Ben je zwanger, volg dan de afspraken met je verloskundige of gynaecoloog.

Leefstijl die werkt (rust, zout minderen, bewegen, hydratatie)

Rust verlaagt je stresshormonen en daarmee je bloeddruk: plan micro-pauzes, adem rustig (bijv. 4 tellen in, 6 uit) en slaap 7-9 uur per nacht. Zout minderen werkt krachtig: mik op max. 5-6 gram per dag, kies vers in plaats van kant-en-klaar, let op verborgen zout in brood, kaas, vleeswaren en sauzen, en gebruik kruiden voor smaak. Bewegen maakt je vaten soepeler: streef naar 150 minuten per week matig intensief plus twee keer kracht, en pak vaker de fiets of trap; al binnen weken zie je vaak 2-5 mmHg daling.

Hydratatie houdt je circulatie stabiel: drink 1,5-2 liter water per dag, meer bij warmte of sport, matig alcohol en let op cafeïne als je daar gevoelig op reageert.

Veelgestelde vragen over normale bloeddruk vrouw

Wat is het belangrijkste om te weten over normale bloeddruk vrouw?

Voor niet-zwangere vrouwen geldt meestal: ideaal rond 120/80 mmHg, gezond circa 90/60-129/84. Bovendruk weerspiegelt pompdruk; onderdruk vatenrust en is prognostisch belangrijk. Tijdens zwangerschap verschuiven normen (globaal 110/60-130/80, afhankelijk van trimester).

Hoe begin je het beste met normale bloeddruk vrouw?

Meet thuis systematisch: 5 minuten rust, zittend, manchet op harthoogte, juiste maat. Tweemaal ‘s ochtends/’s avonds gedurende 3-7 dagen en gemiddelde nemen. Beperk zout, beweeg dagelijks, hydrateer; bespreek afwijkingen (of zwangerschap) met huisarts/verloskundige.

Wat zijn veelgemaakte fouten bij normale bloeddruk vrouw?

Veelgemaakte fouten: vertrouwen op één meting; verkeerde manchetmaat; meten vlak na koffie, stress of inspanning; onderdruk 95-98 negeren; in zwangerschap hoofdpijn/sterretjes/plots oedeem wegwuiven; zelf medicatie aanpassen of abrupt stoppen zonder artscontact.